M. Akif Nuray adlı okur, 6 Nisan’da yayımlanan “Türkler yakıtta F1 performansı arıyor” başlıklı otoyaşam sayfasını “açıkça S.. şirketinin reklamı” olarak nitelendirdi. Hürriyet Ekonomi Müdür Yardımcısı ve Otomotiv Editörü Emre Özpeynirci, bu eleştiriye katılmadığını belirtti, haberini şöyle savundu:
“Malezya Grand Prix’inde yarış dışında S..’in Formula 1 için ürettiği yakıtlarla normal yoldaki araçlar için geliştirdiği yakıtları laboratuar ortamında ve pistte inceleme ve test etme imkânı buldum. İzlediğimiz Formula 1 yarışını da o yakıtı kullanan takım kazandı.
Haberde adı geçen marka Türkiye genelinde 1000 istasyona sahip dünyanın en büyük akaryakıt şirketi. Yani Türk halkının tüketim tercihlerini 3 aşağı 5 yukarı ortaya koyacak nitelikte bir şirket.
Ayrıca Formula 1’e yakıt veren ve bu yakıtın benzerini istasyonlarına da taşıyan tek marka olduğu için haberde sadece bu markaya yer verdik. Aynı şirketin farklı dizel ve benzin yakıtı olmasına rağmen tüketiciler o markanın daha pahalı olan performanslı yakıtını tercih ediyormuş. Oranlar çok yüksek.
Tüketicilerin yüksek vergi nedeniyle büyük motorlu araç alamamasına, bunun için de teselliyi performansı yüksek yakıtlarda bulduğunu anlatmaya çalıştım. Bunu da o şirketin verdiği bilgiler doğrultusunda yaptım.”
Okur Temsilcisi olarak dikkatimi çeken ilk nokta, bu haberin, S.. şirketinin davetiyle gidilen Malezya’daki F1 yarışlarını izledikten sonra yazılmış olması. Ancak Hürriyet’teki haberde mahreç de kullanılmamış, haberde adı geçen şirketin geziyi finanse ettiği de. Nitekim Emre Özpeynirci de “son dönemde haberlerde bu tür ziyaretleri, davet eden firmayı belirterek yayınlamamıza rağmen bu haberde atladığımız doğru” dedi. Evet, bu önemli bir eksiklik olmuş.
Haberin mantığına da itirazım var. Haber, “Türkiye’de tüketicinin, S..’in ürettiği performans katkılı akaryakıtı tercih ettiği” tezine dayanıyor. Oysa tüm akaryakıt şirketleri haberde adı verilen katkılı yakıtı satmıyor. EPDK’nin Ocak 2015 Petrol piyasası raporuna göre, S..’in pazar payı, pompa satışlarında benzinde yüzde 24,84, motorinde yüzde 17,61. Demek ki, Türkiye’deki tüketicilerin çoğu bu akaryakıtı tercih etmiyor. Haberde, diğer şirketlerin katkılı ürün satışlarıyla ilgili veri de yok. Dolayısıyla haberde anlatılan, sadece S..’den yakıt alanların tercihi. Hatta S.. tüketicilerinin ne kadarının bu yakıtı tercih ettiğini de bilmiyoruz; haberde oran ya da miktar belirtilmiyor.
Özetle, S.. tüketicilerinin seçiminin tüm tüketicilerin tercihi gibi sunulması yanlış. Sanırım bu da sadece geziye davet eden şirketin yöneticilerine dayanarak yazılmasından kaynaklanıyor. Nitekim bu haber, hemen aynı başlıklarla Sabah ve Sözcü gazetelerinde de yayımlandı. O gazeteciler de aynı geziye davet edilmişti. Şirketin davet ederken yapmak istediği sanırım bu ürünü tanıtmaktı…
Bir de haberde, Ferrari takımının Malezya’daki birinciliği bu yakıtı kullanmasına bağlanıyor; “F1’de lideri artık yakıt belirliyor” deniyor. Bence bu yeterli kanıt olamaz. Zira Malezya’dan önce yapılan Avustralya Grand Prix’ini Mercedes takımı kazandı; 12 Nisan’da yapılan Çin yarışında da Ferrari, Mercedes’e yine geçildi. Belki o takımın yakıtı daha iyidir ama bilmiyoruz.
