KIRLANGIÇ YUVASI / 31
CUMHURBAŞKANLIĞI FORSUNDA 16 YILDIZIN İŞİ NE?
"Resmi tarih, okullarda okutulan tarihtir" dedi bilim adamı. Televizyon ekranlarında saatlerce süren tarih tartışmalarında duyduğum en berrak tanımdı bu.
Her kafadan farklı bir ses çıkan, kimsenin karşısındakini dinlemediği televizyon programı sürüyordu. Ben ise tanıma takılmıştım. Baktım olmuyor, ekranı karartıp, tanım üzerinde kendi başıma yol almaya çalıştım.
Resmi tarih, okullarda okutulan tarih ise demek ki, her şeyden önce devletin ya da onun adına birilerinin oturup, "resmi tarih tezleri" oluşturması gerekli. Onunla da kalmayıp, oluşturulan resmi tarih tezleri ders kitaplarına aktarılmalı, ders kitaplarının işbaşına gelen hükümete göre her yıl değiştirilmemesi de sağlanmalı.
Ülkemizde süreç bu şekilde işledi mi, şöyle bir geriye uzanalım. Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında gerçekten bu yönde büyük çaba harcandı. Bu toprakların tarihinin yeniden yazılması, "Resmi tarih görüşü" oluşturulması, o yıllarda doğaldı.
Ne de olsa Cumhuriyet, Osmanlı’dan farklı olarak bir "ulus devlet"ti. Nasıl Yunanlılar, Bulgarlar ya da Araplar, Osmanlı’ya başkaldırarak kendi "ulus devlet"lerini kurmuşlarsa, Türkler de kendi devletlerini kurmaya çalışıyorlardı.
"Osmanlılık" yerine "Türklük bilinci"ni yerleştirmeyi hedefleyen Mustafa Kemal, 1930 yılında düzenlenen Tarih Kurultayı’nda konuşurken, "Ne mutlu Türküm diyene" fikriyatını dile getiriyordu:
- İnsanlığın en yüksek ve uygar kavmi, vatanı Altaylar ve Orta Asya olan Türklerdir. Türk uygarlıktır. Türk tarihtir.
Kurultay sonrasında çalışmalar hız kazandı, Türk Tarih Kurumu kuruldu. Mustafa Kemal’in isteğiyle bir araya gelen bilim adamları, "Türk tarihinin ana hatları" adlı bir kitap hazırladılar. (*) Kitabın temel tezi basitti:
- Uygarlık Tarihi, Türklerle başlar. Türkler, Orta Asya’dan yayılırken uygarlığı da dünyaya yaymıştır.
İzleyen yıllarda yazılan ders kitapları da aynı tezlere dayandı. Bu tezleri benimseyen "Cumhuriyet kuşakları" yetiştirildi.
Ancak ders kitaplarındaki "tarih" tezlerinde zamanla iki önemli fark oluştu. Birincisi "Türklük" kavramı, Cumhuriyet sağlam temellere oturdukça "silikleşmesi" gerekirken, giderek daha da yüceltildi. Öyle ki, başlangıçtaki "Uygarlık tarihi Türklerle başlar" yaklaşımı, ders kitaplarında "Aslında dünyadaki tek uygarlık Türklerdir"e dönüştü.
Geçmişten Türk devleti çıkarma yönündeki "bilimsel çabalar" da aşama kaydetti. Eski Türk devletlerinin bazıları listeden çıkarılsa, bazılarının isimleri değiştirilse bile Cumhurbaşkanlığı forsundaki, eski Türk devletlerini simgeleyen 16 yıldızın sayısı sabit kaldı:
