"Narkotik şube" haberinde yanlış kurgu ve cevap hakkı

...

                                                                             Faruk Bildirici / 10.08.2023

     “Emniyette skandal: Narkotik Başkan Yardımcısı, ’müstehcen gizli kamera kaydı yaptığı’ iddiasıyla açığa alındı” haberi dikkat çekiciydi. Fotoğrafın altında da bir polis şefinin fotoğrafı yer alıyordu. T24’ün bu özel haberi çok geçmeden onlarca internet sitesinde kopyalandı; sosyal medyada da benzer başlıklarla hayli dalgalandı.

     Bir okurun beni arayıp, haberin "sorunlu” olduğu uyarısında bulunması üzerine haberi dikkatle bir daha okudum. Haberin giriş paragrafı aynen şöyleydi:

    “Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Narkotik Suçlarla Mücadele Başkanlığı’nda ‘müstehcen gizli kamera kaydı’ skandalı patladı. Skandal çerçevesinde birimde görev yapan başkan yardımcısı açığa alındı. Emniyet Genel Müdürlüğü idari soruşturma, savcılık da adli soruşturma başlattı.”

    Haberin girişinde “Müstehcen kamera kaydı” yapmak ile suçlanan kişinin ismi yoktu ama hemen devamındaki paragrafta bir isimden söz ediliyordu:

    “Ülke genelinde polis teşkilatı çatısı altında uyuşturucu suçlarıyla mücadeleyi yürüten ve bugün Başkan İbrahim Hakkı Seydioğulları’nın görevden alınmasıyla gündeme gelen Narkotik Suçlarıyla Mücadele Başkanlığı’nda bir ay önce büyük bir skandal patladı. T24’ün aldığı bilgiye göre, birimde başkan yardımcısı olarak görev yapan ve adı gizli tutulan üst düzey polis müdürü hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunuldu.”

     Haberin ikinci paragrafında bu şekilde birimin başkanı İbrahim Hakkı Seydioğulları’nın adının verilmesi, “müstehcen kamera kaydı” yapan kişinin o olduğu ya da onun bu vakada soruşturmaya uğradığı izlenimi yaratıyordu. Haberin üzerine konulan fotoğrafın da Seydioğulları’na ait olması bu izlenimi güçlendiriyordu.

    Fakat haberde o gün görevden alınması ve suçlanan kişiyle aynı birimde çalışması dışında Seydioğulları’nın “müstehcen gizli kayıt” olayıyla hiçbir ilgisinden söz edilmiyordu. Haberin ana konusu ile ilgisi olmayan bir kişinin yüzü açık fotoğrafının kullanılması da yanlıştı; bu kişinin adının suçlamalarla ilgili bölümde geçirilmesi de. Yanlış haber kurgusu, Seydioğulları’nı haksız yere zan altında bırakıyordu. 

    Haberle ilgili bu değerlendirmemi, T24 editörlerine de aktardım: arkadaşlar sadece Seydioğulları hakkındaki bölümü değil, haberin diğer unsurlarını da kontrol ettiler. Uzun bir çalışmadan sonra haber yeniden yazıldı; kurgusu değişti ve tabii Seydioğulları’nın fotoğrafı da çıkarıldı. Haberin başlığı “Polis Başmüfettişi, tanıdığı kadına yönelik ‘müstehcen gizli kamera kaydı yaptığı’ iddiasıyla açığa alındı: Müfettişler, soruşturma başlattı” şeklinde değiştirildi. Suçlanan polis başmüfettişinin ismi M.L. olarak habere yazıldı; Narkotik’ten bir süre önce ayrılan bu başmüfettişin de “müstehcen kayıt” iddiasında bulunan kadın ve eşine karşı suçlamaları olduğu bilgisi de eklendi.

    Fakat ne yazık ki, haberi T24’ten alıntılayan birçok internet sitesi, ilk halini aynen korudu. Halen de yayında bu haberler. Bu durumdan rahatsız olan Seydioğulları, avukatı Aysun Ulusoy aracılığıyla açıklama yaparak, üzerine yapışan yanlış algıyı düzeltme çabasına girişti:

      “Haberde fotoğrafı kullanılan müvekkil hakkında ’narkotik başkan yardımcısı-müstehcen gizli kamera kaydını yapan kişi-bir kadından şantajla para alan kişi’ ve narkotik suçlarla mücadele başkanlığında yasadışı faaliyetler yapıldığı algısı oluşturuldu. Yüzlerce internet ve sosyal medya hesabı ile görsel medya tarafından bu haber kullanıldı, onbinlerce kişi tarafından okundu, müvekkil hakaretlere maruz kaldı ve bir yalan yayılmış oldu.

     T24 ve haberin imza sahibi tarafından sonraki günlerde ’miş gibi’ yapılan düzeltme çabalarının müvekkil üzerinde oluşan olumsuz algının giderilmesine hiçbir faydası olmadı.

    Müvekkil ve narkotik suçlarla mücadele birimleri, bahse konu soruşturmanın hiçbir yerinde taraf değildir. Yürütülen soruşturma kapsamında narkotik suçlarla mücadele birimlerinin teknik olanaklarının/gizli kameraların suçta kullanıldığına ilişkin bir iddia veya tespit yoktur. Bahse konu soruşturma, ilgilisi Narkotik Suçlarla Mücadele Başkanlığı’ndan ilişiği kesildikten yaklaşık 7 ay sonra başlamıştır. İsnat edilen suçun görevle veya müvekkille alakası bulunmamaktadır.”

     Seydioğulları’nın avukatının bazı sitelerde yayımlanan bu açıklaması, kendisiyle ilgili haberin serüvenini yazmayı zorunlu kıldı. Hem böylece gazetecilik açısından bu vakadan çıkarılacak dersleri kayda geçirmiş oluyoruz. Ayrıca hâlâ ilk haberi yayımda tutan internet sitelerine bir hatırlatmada bulunuyoruz. O haberleri düzeltmekle yükümlü olduğumuzu hatırlatmak isterim.

   T24 Yazı İşleri de uyarı üzerine düzeltilen haberin ilk kurgusuyla ve yanlış görsel kullanımıyla doğan mağduriyet için üzüntülerini ve özürlerini paylaşıyor. T24’e güvenerek haberi paylaşan mecralardan ayrıca özür diliyor, meslektaşlarını T24'te yapılan düzeltmeleri kendi yayınlarına da yansıtmaya çağırıyor.