Sabah gazetesi dün "Darbe medyasından karartma günleri" manşetiyle çıktı. "Savcı Zekeriya Öz’ün beleş Dubai tatili haberlerini görmezden gelmek" ile suçlanan medya kuruluşları arasında Hürriyet’in de adı veriliyordu.
Sabah’ın bu ağır suçlamasını değerlendirmenin Okur Temsilcisi olarak görevim olduğunu düşündüm. Sabah ve Hürriyet’in konuyla ilgili haberlerini taradım. Aslında İstanbul Başsavcı Vekili Zekeriya Öz hakkındaki haberlerin işaret fişeğini Başbakan Tayyip Erdoğan, Dolmabahçe’deki toplantıda "Bir yargı mensubu yılda 20-22 defa turist olarak yurtdışına gider mi?" sözleriyle vermişti. Erdoğan’ın bu sözlerinin üzerinden iki gün geçmemişti ki, Sabah, "Zekeriya Öz’ün Dubai sefası" haberini patlattı;
6 Ocak: Sabah, ilk sayfanın hemen tamamını kaplayan haberde "Hükümete karşı yargı darbesinin beyinlerinden Savcı Öz, bir inşaat şirketinin parasıyla Dubai’deki otelde aile boyu bir hafta krallara layık tatil yaptı" bilgisini veriyordu. Öz’ün 16-22 Ekim 2013 tarihleri arasında altı gün süren Dubai tatilinin 31 bin 588 dolar tutan masrafını bir inşaat şirketinin ödediği belirtiliyor; şirket adına kesilen fatura ve Öz’ün adının geçtiği otel kayıtları da veriliyordu.
7 Ocak: Sabah, "Hesap zamanı" başlıklı manşet haberde, Öz’ün "Dubai’ye kendi paramla gittim" sözlerini işadamı Ali Ağaoğlu’nun "Öz’ü Dubai’de temsilcimiz ağırladı" açıklamasıyla yalanladığı belirtiliyordu.
Aynı gün Hürriyet de birinci sayfadan verdiği "Savcıyı Dubai’de biz ağırladık" başlıklı haberde Sabah’a atıfta bulunarak iddiaları sıralıyor; Öz’ün savunması ve ardından Ağaoğlu’ndan gelen açıklama haberleştiriliyordu. hurriyet.com.tr de Öz ve Ağaoğlu’nun karşılıklı açıklamaları üzerinden gelişmeleri aktarıyordu.
8 Ocak: Sabah, bu kez " Savcı Öz sanki Evliya Çelebi" başlıklı haberde Öz’ün iki yılda 18’i yurtdışı toplam 36 geziye çıktığını THY kayıtlarıyla birlikte duyuruyordu. Haberdeki bir foto altında "Dün diğer gazeteler haberi ve gelişmeleri Sabah referansıyla birinci sayfalarından büyüttü" deniliyordu.
Aynı gün, Hürriyet de Sabah gibi Öz’ün iddialar üzerine Bakırköy’e atandığını haberleştirmiş; iddialar ve savunmayı yeniden tekrarlamamıştı. Hürriyet internet de bu gelişmenin yanı sıra Öz’ün yeni açıklamalarını haberleştiriyordu.
9 Ocak: Sabah, yine ilk sayfasını Öz’e ayırarak "Gezmekten iş yapamamış" başlıklı haberde Savcı Öz’ün geçen yıl hiç soruşturma yürütmediğini yazıyordu.
Öz’ün yazılı açıklamasındaki "Başbakanın operasyonu durdurması için iki yargı mensubunu kendisine gönderdiği" suçlamasına Başbakanlıktan "İftira" yalanlaması geldiği de haberleştirilmişti.
Hürriyet de 9 Ocak’ta "Özür dile denildi mi?" başlığıyla Öz’ün Erdoğan’a yönelik suçlaması ve Başbakanlıktan gelen yalanlama haber yapılmıştı. Ayrıca iç sayfada "Zekeriya Öz portresi" başlığıyla Öz’ün yürüttüğü soruşturmalar ve bu konudaki eleştiriler hatırlatılıyordu.
10 Ocak: Sabah, "Zekeriya Öz’ün Dubai tatilinde ikinci skandal" haberinde Öz’e yakın iki müteahhit ile bir avukatın Ağaoğlu’nun ofisine gidip Dubai masrafı için makbuz istediğini öne sürüyor ve görüntü kayıtlarını veriyordu.
Hürriyet ise ilk sayfadaki tek sütunluk haberinde Nihat Ömeroğlu’nun Öz ile Bursa’da görüştüklerini ama soruşturmayı kapatması baskısında bulunmadığını açıkladığını haberleştirilmişti. Ayrıca Öz’ün koruma sayısının azaltıldığı da belirtiliyordu.
11 Ocak: Sabah, sürmanşette "Fatura timinin başı Öz adına racon kesti" haberini veriyor; ayrıca "Bazı medya grupları, görüntülü belgeli fatura timi haberimizi görmezden geldi; Hürriyet, Habertürk gibi internet siteleri habere yer vermedi. Öz’ün uçak biletini ve kamu başdenetçisi Nihat Ömeroğlu ve Yargıtay 13.Ceza Dairesi Bakanı İsmail Rüştü Cirit’i Başbakanın kendisine gönderdiği iddialarını manşet yaptılar" eleştirisi yöneltiliyordu.
Hürriyet, 11 Ocak günü gelişmeleri "Ombusman’a inceleme" ve "Bakırköy’e uğurlama" haberleriyle vermişti.
Haberleri tarayınca Hürriyet’in, Sabah’ın yönelttiği gibi "Öz’ün Dubai tatili suçlamalarını görmezden gelmediği" sonucuna vardım. Sabah’ın temel iddiasını ertesi günden itibaren okurlarına duyurmuş; kaldı ki, Sabah da ilk sayfasında gazetelerin kendi haberi alıntılamasıyla övünmüştü.
"Öz’ün uçak biletini açıklamasını bayram yapar gibi sunmak" bir yana, Öz’ün T24’te çıkan ve gezinin Sabah’ın öne sürdüğü gibi altı gün değil üç gün sürdüğünü gösteren uçak bileti açıklaması gazeteye hiç girmemiş, sadece internette kullanılmıştı. "Fatura timi" haberi ise hem gazetede hem de internette yoktu. Bu eksikliklerden birinin Öz’ün lehine, diğerinin aleyhine olması da dikkat çekici. Ayrıca Ömeroğlu’nun açıklaması da manşet değil tek sütundu.
Hürriyet’in bu konudaki haberleri neden büyük ya da küçük verdiği elbette tartışılır. Ama nihayetinde bunlar editoryal takdir konusu. Aslolan bir iddia ortaya çıktığında, kim hakkında olursa olsun suçlanan kişinin baştan mahkûm edilmemesi. Nitekim Doğan Grubu İlkeleri’nin 10. Maddesi özetle şöyle:
"..kişilerin peşinen suçlu ilan edilmemesi, okurun, doğru ve eksiksiz biçimde bilgilendirilmesi amaçlanır. Ancak yönlendirme gibi bir gaye güdülmez. Suçlayan makamların üslubu kesinlikle kullanılmaz. İddialar ile savunmalar adil ve dengeli biçimde yayınlanır. "
Bu açıdan Hürriyet’in haberlerinin iki tarafı da dengeli yansıtan, Öz’ü mahkûm etmeyen ama savunmayan adil bir çizgi izlediğini söyleyebilirim. Zira Sabah’ın yazdıkları ortaya konan bütün belgelere rağmen halen iddia düzeyini aşamamış durumda. Fakat Sabah, haberlerine "Hükümete karşı yargı darbesinin beyinlerinden Savcı Öz" diye başlayarak, yargısını peşinen ilan ediyor. Şimdi Hürriyet’e düşen Savcı ile ilgili iddiaları araştırarak gerçeğin ne olduğunu ortaya çıkarmak, bu işin peşini bırakmamak.
Aslında unutmamak gerekir ki, Öz hakkındaki iddialar, bazı bakanlar ve oğullarını da kapsayan "büyük rüşvet soruşturması" sürecinin bir parçası. Hükümet çevrelerine yönelik yolsuzluk iddiaları ve o konudaki gelişmeler de en az (hatta daha da büyük) Öz hakkındaki iddialar kadar haber değeri taşır. Bu iddiaları da "perdelememek", okurun bilgisine sunmak gerekir.
Peki, Öz ile ilgili haberlere sayfalar ayıran Sabah, yolsuzluk operasyonu haberlerini okurlarına ne kadar yansıtıyor? Asıl yanıtlanması gereken ve gazetecilik tarihinde özel bir yer kaplayacağına inandığım soru bu.
