Futbol liglerinin başlamasıyla birlikte spor sayfalarıyla ilgili eleştiri trafiği yeniden hareketlendi. Futbol okurları çoğunlukla kendi takımlarıyla ilgili haberleri eleştirel gözle takip ediyorlar. Çeşme’den arayan okurumuz İlhan Oğun ise 23 Ağustos’ta spor sayfasındaki “Şehirler savaşı başlıyor” manşetine takılmıştı: “Zaten her taraf terör haberleriyle kaplanmışken spor sayfasında da savaş başlığı atılması yanlış.”
Okurun bu uyarısı son derece haklı. Geçen yılki maçları hatırlayın. Statlarda kavgadan geçilmiyordu; hatta süper ligin Galatasaray ve Fenerbahçe arasında oynanan kapanış maçı polisin biber gazı sıktığı büyük olaylara sahne olmuştu. Şampiyonluk maçındaki o olaylarda derbi maçı öncesinde medyada kullanılan “şiddet dili”nin de payı yok muydu?
Bu soruyu Medya Etiği Platformu’nun 7 Mayıs’ta, büyük olaylara sahne olan şampiyonluk maçı öncesinde hazırladığı “spor medyasını sorumlu dil kullanmaya davet” metninden alıntıyla yanıtlayayım:
“Futbol bir savaş, yenilgi, ölüm değildir. Medyaya düşen sorumluluk, birkaç bin tiraj uğruna ateşe benzinle gitmek değil, tribünlerdeki çatışma ortamını güçlendirmekten kaçınmaktır. Bugünkü gazetelerin, dünkü Süper Final maçlarıyla ilgili kullandığı başlıklardan sadece birkaçı: ‘Ölümüne oynadılar’, ‘Savaşın galibi Fenerbahçe’, ‘Terim’i kendi silahı ile vurmak’, ‘Adam öldürmeye teşebbüs’, ‘2 dakikada nakavt’, ‘Büyük direniş’, ‘Taş da tekme de durduramadı’, ‘Tabii s. ekeceğiz sizi’. (Bir gazetenin sayfa manşeti!)
Bu başlıkların ortak bir özelliği var; Savaş/kavga dilini kullanıyorlar. Oysa yeşil sahalardaki savaş değil sadece bir oyun.”
Bu uyarı metninin ne denli gerekli olduğu o maçlardaki olaylarla da kanıtlandı. Sadece metindeki “savaş dilinin tiraj uğruna kullanıldığı” görüşüne katılmıyorum. Hem o dil fazladan tiraj getirmez, hem de spor servislerinde “Aman savaş dili kullanalım da tirajımız artsın” diye bir yaklaşım yok elbette.
Bu, sanırım spor yazarlarının, editörlerinin bakışıyla ilgili. Bir editör, “Şehirler savaşı başlıyor” diye düşünmese o başlığı atmaz herhalde.
Sonuçta futbol haberlerinde kullanılan bu dil, yazar ve editörlerin, futbola taraftarlarla benzer pencereden baktığı olgusuna götürür bizi. Asıl değişmesi gereken de bu yaklaşım işte. Ancak o zaman haberlerin dili değişir, “Şehirler yarışı başlıyor” diye başlık atılır mesela.
