900 YAŞINDA ROMALI YANLIŞI

...

Anıtlar ve Müzeler eski Genel Müdürü Dr. Alpay Pasinli, 16 Nisan’da çıkan “900 yaşında Romalı” haberini görünce heyecanlandı. Çünkü haberde, “19.yüzyılda Midilli’de bulunmuş, M.S. 2. yüzyıla ait, mermer Artemis heykelinin fotoğrafı” kullanılmıştı. Bu çok ünlü heykel, 121 envanter numarasıyla İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde bulunuyordu. İstanbul Arkeoloji Müzeleri müdürlüğü de yapan arkeolog Pasinli, yaşadıklarını mailinde anlattı:

“Acaba bu güzel eser müzeden çalındı mı diye düşünürken, fotoğrafın altındaki bilgiye göz attığımda Kayseri’de polisin ele geçirdiği eserin İstanbul Müzesi’ndeki orijinali olmayıp, imitasyon olarak yapılmış replika bir eser olduğunu anlamakta gecikmedim. Yine de emin olmak için Arkeoloji Müzeleri İdaresiyle temasa geçtim ve eserin yerinde durduğunun teyidini aldım.

Haberin ikinci aksak ve düzeltilmeye muhtaç yanı, tarihi idi. Zira haberin başlığı ‘900 yaşında Romalı’ diye verilmişti. 900 yıl önce Roma Uygarlığı yoktu. M.S. 4. yüzyılda yani günümüzden 1600 yıl önce Roma son bulmuştu.”

Pasinli’nin bu eleştirisini, haberi geçen Doğan Haber Ajansı’nın Yazı İşleri Müdürü Mustafa Eşmen’e sordum. Eşmen, “Roma dönemine ait tarihi eser bulunduğu bilgisini Kayseri Emniyet Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlar Şube Müdürlüğü açıklamasından aldıkları” yanıtını verdi. Eşmen, Emniyet’in bülteniyle birlikte Anadolu Ajansı ve CHA’nın haberlerini de gönderdi. Onlar da haberi aynı şekilde geçmişti.

Biz gazetecilerin, sadece Emniyet’ten değil, nereden gelirse gelsin, bütün bilgileri kontrol etmek gibi bir yükümlülüğümüz var. Nitekim Artemis heykeli örneğinde Kayseri Müze Müdürlüğü’ne sorulmuş ve oradan “heykelin incelendiği” yanıtı alınmış. Bu durumda ilk habere yetişmese bile konunun takip edilmesi, incelemenin sonucunun haberleştirilmesi gerekirdi.

Heykelin yaşı konusuna gelince, DHA muhabiri, bu bilgiyi polis memurlarından edinmişti. O nedenle de DHA haberinde “heykelin bin 900 yıllık olduğunun tahmin edildiği” ifadesi kullanılmıştı. Ancak haber Hürriyet’te sayfaya konulurken “bin” düşünce, başlık “1900” yerine “900” haline gelmişti. Pasinli’nin de vurguladığı gibi o tarihte Roma kalmamıştı.